Trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp lạm dụng hình thức tiếp thị qua thiết bị di động để quảng cáo sản phẩm, dịch vụ mới mà không có sự chọn lọc hoặc không được sự đồng ý của khách thuê bao, đã gây phiền hà cho họ. Bên cạnh đó, không ít tổ chức, cá nhân có ý đồ trục lợi từ phía người sử dụng điện thoại di động khi gửi tin nhắn với nội dung lừa đảo liên quan đến việc trúng thưởng, tặng quà… làm người tiêu dùng có cái nhìn thiếu thiện cảm với hình thức tiếp thị này.
Mặc dù vậy, những vấn đề kể trên không làm kênh tiếp thị này hoàn toàn mất đi tính thu hút. Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra là các doanh nghiệp cần có sự thay đổi trong hoạt động tiếp thị trên thiết bị di động và xây dựng niềm tin nơi khách hàng.
Những dự báo từ giới quan sát thị trường cho thấy hoạt động tiếp thị trên thiết bị di động tiếp tục phát triển theo những hướng mới. Các doanh nghiệp đã thận trọng hơn trong việc gửi tin nhắn tiếp thị đến cho khách hàng, nội dung tin nhắn giới thiệu những lợi ích cụ thể chứ không đơn thuần chỉ giới thiệu hàng hóa, dịch vụ mới. Bên cạnh đó, trào lưu tiếp thị dành riêng cho điện thoại thông minh (smartphone) đang du nhập vào Việt Nam qua hình thức quét mã vạch QR Code.
Thông tin phải thiết thực đối với khách hàng
Ông Phạm Hải Đăng, Trưởng bộ phận tiếp thị trực tuyến Công ty Thương mại – Sản xuất nệm mousse Liên Á, cho biết công ty áp dụng hình thức tiếp thị trên điện thoại di động từ tháng 7-2011 đến nay và ghi nhận hoạt động này mang lại hiệu ứng tích cực. Mỗi khi công ty có chiến dịch truyền thông, các khách hàng quen sẽ được gửi những thông tin liên quan đến chương trình khuyến mãi, giảm giá sản phẩm, chăm sóc khách hàng… và hoạt động này giúp lượng khách hàng tăng khoảng 20-30%.
“Trong những dịp khai trương cửa hàng trưng bày sản phẩm mới (showroom), lượng khách hàng từ kênh tiếp thị này chiếm khoảng 40% trong tổng số những khách hàng đến xem và mua sắm”, ông Đăng nói.
Chuỗi nhà hàng món ăn Nhật Bản Ajisen Ramen và nhà hàng lẩu băng chuyền Kichi Kichi cũng thường sử dụng hình thức tiếp thị qua tin nhắn trên điện thoại di động. Một người đại diện của chuỗi nhà hàng Ajisen Ramen cho biết, lượng khách hàng họ có được từ hình thức tiếp thị này chiếm khoảng 30% trong tổng số khách hàng hiện nay.
Ông Vũ Hoàng Tâm, Giám đốc điều hành Công ty VHT – doanh nghiệp cung cấp giải pháp về di động, cho biết hiện nay có ba hình thức tiếp thị phổ biến trên điện thoại di động. Hình thức đầu tiên là tương tác qua đầu số tin nhắn SMS, các tin nhắn mà người sử dụng nhận được từ một số điện thoại lạ chính là từ hình thức này. Hình thức thứ hai là tin nhắn thương hiệu (Brand Name SMS) được nhiều doanh nghiệp lựa chọn hiện nay và người sử dụng cũng tương đối chấp nhận hình thức quảng bá này. Cuối cùng là tiếp thị trên các ứng dụng di động (Google Admob). Ví dụ, khi người dùng điện thoại di động chơi trò chơi (game) được tải từ các cửa hàng ứng dụng di động (app-store), sẽ thấy thỉnh thoảng trong trò chơi đó xuất hiện hình ảnh logo, thương hiệu, sản phẩm của doanh nghiệp dưới dạng biểu ngữ, khẩu hiệu (banner) nằm ở phía dưới màn hình.
Nếu quan tâm, người sử dụng có thể nhấp (click) vào các banner này và được dẫn đến trang web chứa đựng thông tin tiếp thị của doanh nghiệp. Hiện nay, hình thức này cũng được nhiều doanh nghiệp áp dụng.
Ông Tâm cho biết hình thức mà Công ty VHT đang sử dụng là tin nhắn thương hiệu, người sử dụng điện thoại khi nhận được sẽ thấy tên thương hiệu công ty thay vì chỉ thấy các đầu số 8xxx, 7xxx, 1900xxxx mà không biết của đơn vị nào gửi đến, làm cho họ dễ liên tưởng đến tin nhắn lừa đảo hay “tin nhắn rác” và xóa ngay sau khi nhận được.
Ngoài việc sử dụng hình thức phù hợp, các chuyên gia cho rằng, nội dung tin nhắn phải thiết thực như chương trình khuyến mãi, giảm giá ra sao, khách hàng sẽ được tặng sản phẩm sử dụng thử khi doanh nghiệp cho ra mắt sản phẩm mới…, bên cạnh đó là các hoạt động chăm sóc khách hàng quen như chúc mừng sinh nhật, nhắc nhở khách hàng đi tái khám bệnh… thì mới có thể làm cho khách quan tâm và nhớ đến doanh nghiệp.
Chú trọng việc xây dựng dữ liệu khách hàng
Ông Đăng của Công ty Liên Á cho rằng khó khăn lớn nhất khi tiến hành khâu tiếp thị trên thiết bị di động là phải gửi tin nhắn đến đúng đối tượng khách hàng, nếu không, tin nhắn có thể gây phiền toái cho khách và để lại ấn tượng xấu cho họ.
Để có được dữ liệu khách hàng sử dụng điện thoại di động, từ đặc thù của ngành hàng của mình, Liên Á tìm kiếm những người trong độ tuổi chuẩn bị kết hôn (22-28 tuổi), mua dữ liệu từ những nhà hàng có tổ chức tiệc cưới hoặc từ các nhà đầu tư xây dựng chung cư…, tất cả có liên quan đến nguồn khách hàng sử dụng nệm mousse.
Còn ông Nguyễn Khoa Hồng Thành, Giám đốc Công ty Truyền thông Emerald, thường tư vấn cho khách hàng doanh nghiệp việc tự xây dựng dữ liệu khách hàng theo một vòng đời cụ thể (customer life cycle), bằng cách phân chia dữ liệu khách hàng theo các đối tượng như: khách hàng tiềm năng, khách hàng đang sử dụng sản phẩm, khách hàng trung thành và khách hàng đã ngưng sử dụng sản phẩm. Điều này giúp doanh nghiệp gửi những thông điệp tiếp thị phù hợp với từng đối tượng khách hàng.
“Tùy thuộc vào loại sản phẩm của mình mà các doanh nghiệp có những cách thu thập dữ liệu khách hàng khác nhau như qua trang web, qua các chương trình khuyến mãi, khuyến khích khách hàng chủ động cung cấp thông tin cho mình…”, ông Thành nói.
Người đại diện Công ty TNHH Hoa Sen Việt – nhà phân phối mỹ phẩm thương hiệu TheFaceShop và cũng là khách hàng doanh nghiệp của Emerald, cho biết công ty khuyến khích khách hàng để lại thông tin cá nhân trong lần mua hàng đầu tiên, giúp công ty thực hiện các hoạt động tiếp thị và chăm sóc khách hàng.
Ông Tâm cũng chia sẻ, cách đây khoảng hai năm, VHT tư vấn cho thương hiệu bột giặt Viso (sản phẩm của Unilever) cách thu thập dữ liệu người tiêu dùng mà không làm phiền họ. Đầu tiên là lập một trang web mới dành riêng cho chiến dịch truyền thông. Tiếp đó, khuyến khích người sử dụng Internet vào trang web mới này và để lại thông tin như địa chỉ nhà, số điện thoại di động để được nhận quà tặng là một sản phẩm bột giặt mới. Mặc dù giá trị của quà tặng không cao nhưng chiến dịch tiếp thị đã khá thành công vì có rất nhiều người tiêu dùng tham gia.
Tránh gây phiền toái cho khách hàng
Theo ông Đăng, để đạt được hiệu quả tốt từ việc tiếp thị qua tin nhắn trên điện thoại di động cần tránh gây phiền toái cho khách hàng. Nội dung tin nhắn phải ngắn gọn, đơn giản và dễ hiểu và lúc nào cũng phải có địa chỉ trang web của công ty để khách hàng có thể kiểm tra nội dung thông tin.
Một yêu cầu khác doanh nghiệp tự đặt ra là chọn lựa thời gian gửi tin nhắn một cách hợp lý. Công ty Liên Á thường gửi tin cho khách hàng vào cuối buổi sáng, tức từ 11 giờ 30 đến 12 giờ 15, tránh làm phiền khách vào những ngày cuối tuần.
Theo các chuyên gia, tùy vào loại sản phẩm của mình mà doanh nghiệp chọn lựa thời gian nhắn tin cho hợp lý, chẳng hạn ngành hàng ăn uống, giải trí có thể gửi vào giờ nghỉ trưa từ 11 giờ đến 12 giờ, hay vào các ngày cuối tuần.
Tuy không thể tiết lộ mức chi phí đầu tư cho việc tiếp thị di động của Liên Á, nhưng ông Đăng cũng cho biết chi phí này khá thấp, suy từ giá một tin nhắn và số lượng khách hàng cần gửi tin đến.
Trong khi đó, theo ông Thành của Emerald, doanh nghiệp cần quan tâm đến việc phải có một trang web được thiết kế dành riêng cho điện thoại di động, với nội dung, hình ảnh kèm theo giao diện thân thiện phù hợp với màn hình nhỏ của điện thoại, giúp người sử dụng dễ dàng tìm kiếm, lựa chọn và đặt hàng ngay trên điện thoại của họ.
Quảng cáo bằng mã vạch: xu hướng tiếp thị mới?
Theo ông Tâm của VHT, hình thức tiếp thị di động qua việc quét mã vạch QR Code – Quick Response Code (thay vì thấy các thông tin về sản phẩm mới, chương trình khuyến mãi trên các tờ rơi, báo, bảng quảng cáo ngoài trời, người tiêu dùng chỉ thấy được một ô vuông với các ký hiệu đã được mã hóa được dán ở các trạm xe buýt, trung tâm thương mại hay được in trên báo, tạp chí…), qua máy chụp hình của điện thoại thông minh đang du nhập vào thị trường Việt Nam.
.
Hình thức tiếp thị này có ưu điểm là kích thích sự tò mò của khách hàng, làm cho họ tiếp nhận thông tin một cách chủ động, khuyến khích họ quét (scan) mã vạch đó để đọc các thông tin được tích hợp sẵn. Ngoài ra, giải pháp này còn tạo hiệu ứng lan truyền trong nhiều người.
Tuy nhiên, cũng theo ông Tâm, hình thức này có các điểm hạn chế như: lượng người sử dụng điện thoại thông minh ở Việt Nam chưa nhiều và chỉ khi đang đi bộ, đọc báo, sử dụng xe buýt (trong trường hợp QR Code được dán ở các trạm xe buýt) họ mới có thể quét mã vạch.
Theo số liệu nghiên cứu thị trường của Yahoo! công bố vào đầu tháng 12-2011, Việt Nam là quốc gia có tốc độ phát triển Internet di động nhanh thứ hai trong khu vực Đông Nam Á, chiếm 60%, chỉ đứng sau Malaysia. Ngoài ra, theo ông Huỳnh Phước Cường, đại diện Công ty nghiên cứu thị trường hàng công nghệ GfK Việt Nam, từ đầu năm đến tháng 9-2011, doanh số điện thoại thông minh tại thị trường Việt Nam tăng khoảng 66%, số lượng máy bán ra tăng khoảng 60% so với cùng kỳ năm 2010.
Các chuyên gia cho rằng, tốc độ tăng trưởng của điện thoại thông minh và xu hướng truy cập Internet di động ngày càng cao ở Việt Nam sẽ là cơ hội lớn để loại hình tiếp thị di động phát triển, đặc biệt hữu hiệu là các chiến dịch truyền thông dành riêng cho khách hàng sử dụng thiết bị thông minh.
